Khi bắt đầu học lập trình, hẳn là bạn đã ít nhiều biết tới ngôn ngữ lập trình PHP. Tuy nhiên, bạn sẽ ít nhiều ngôn ngữ này có những đặc điểm gì, được sử dụng trong những dự án như thế nào, có những điểm mạnh - điểm yếu ra sao mà lại được sử dụng phổ biến tới vậy. Hãy cùng Newnet tìm hiểu PHP là gì nhé!
1. PHP là gì?
Định nghĩa PHP là gì
PHP (viết tắt của cụm từ Personal Home Page), sau được đổi tên là Hypertext Pre-processor (Bộ tiền xử lý Siêu văn bản). Đây là ngôn ngữ kịch bản (scripting language) có mã nguồn mở - điều này có nghĩa là bạn hoàn toàn có thể sử dụng PHP miễn phí. Tập tin chứa mã lệnh viết bằng ngôn ngữ kịch bản (như PHP) có thể được thực thi trực tiếp mà không cần phải chuyển sang một định dạng khác.
Mã lệnh PHP có thể được nhúng vào trong trang HTML nhờ sử dụng cặp thẻ PHP <?php ?>, sử dụng dấu chấm phẩy ; để kết thúc một câu lệnh. Văn bản cần được đặt trong cặp dấu nháy đơn ‘ ‘ hoặc cặp dấu nháy kép ” “
Đặc điểm của PHP
PHP là một ngôn ngữ thông dịch, nghĩa là không cần biên dịch. PHP là một ngôn ngữ lập trình khá linh hoạt khi có thể chạy được trên nhiều trình duyệt web khác nhau (Chrome, Safari,...) và các nền tảng hệ điều hành khác nhau (Windows, Mac OS và Linux)
PHP được chạy ở phía server (back-end) nhằm sinh ra mã html phía client (front-end). PHP được dùng để phát triển các ứng dụng web, nghĩa là ứng dụng được thực hiện ở máy chủ và tạo ra trang web động với tính tương tác cao. Nhờ đó mà hiển thị của website trở nên thoải mái hơn với người dùng, người dùng có thể sử dụng các tính năng dễ dàng hơn.
Với sự hỗ trợ của PHP giao diện website trở nên dễ sử dụng hơn, gia tăng trải nghiệm của người dùng với website. Không những vậy PHP còn giúp website ít gặp lỗi không tương thích vì có thể chạy được trên nhiều trình duyệt và hệ điều hành
===>>>> Xem thêm thiết kế website chuyên nghiệp chuẩn SEO, tương thích mọi thiết bị
5 đặc trưng quan trọng làm PHP trở thành ngôn ngữ phổ biến ở hiện nay:
- Đơn giản
- Hiệu quả
- Bảo mật cao
- Linh động
- Thân thiện.
Để dần làm quen với PHP, chúng ta khởi đầu với PHP script đơn giản: "Hello, World" script. Như đã đề cập trước đó, PHP được nhúng trong HTML. Nghĩa là, bên trong HTML (hoặc XHTML) bạn sẽ có thể có các lệnh PHP như sau:
Lưu chương trình trên trong một file có tên là test.php trong htdocs, sau đó mở trình duyệt và gõ địa chỉ http://localhost:8080/test.php sẽ cho kết quả:
PHP còn có thể hỗ trợ lập trình viên làm các công việc sau:
- Tạo, mở, đọc, viết, thêm, xóa và đóng tệp trên máy chủ; sửa đổi dữ liệu
- Thu thập dữ liệu biểu mẫu.
- Gửi và nhận cookie
- Mã hóa dữ liệu
- Ngoài ra, PHP có thể được sử dụng để kiểm soát truy cập của người dùng.
Các tập tin PHP chứa mã lệnh viết bằng ngôn ngữ PHP và được lưu trên máy tính (hoặc máy chủ) với phần mở rộng là .php. Việc tạo và chỉnh sửa nội dung các tập tin này thường được thực hiện bởi một chương trình hiệu chỉnh văn bản (hay còn gọi là text editor) như:
- Trên Windows: Notepad có sẵn hoặc Notepad++
- Trên Mac OS X: TextEdit
- Trên Ubuntu: Gedit hoặc Vim
Những chương trình hiệu chỉnh văn bản khác như Microsoft Word hay Openoffice có chứa những định dạng như cỡ chữ, font chữ, màu sắc,... thì không được dùng để viết mã lệnh. Mã lệnh chỉ được viết trên những chương trình sử dụng văn bản thuần túy.
2. Những điểm mạnh và điểm yếu của PHP:
Những điểm mạnh không thể chối từ của PHP
Sử dụng miễn phí:
Bởi vì PHP sử dụng mã nguồn mở đây là ngôn ngữ lập trình được sử dụng miễn phí. Cũng vì không phải mất phí khi sử dụng, nó được đóng góp bởi rất nhiều lập trình viên trên toàn thế giới khiến cho ngôn ngữ này ngày càng hoàn thiện. PHP được dùng miễn phí và thân thiện nên càng có ý nghĩa cho những ai mới bắt đầu học lập trình.
Đơn giản, linh động:
Vì có cú pháp rất dễ học, cấu trúc cũng cực đơn giản nên PHP được rất nhiều người sử dụng trên toàn thế giới. Với một “trang giấy trắng” ban đầu còn chưa biết gì về lập trình thì sau một khóa học cỡ vài ba tháng tới nửa năm đã có thể bắt đầu lập trình website được rồi.
=>>>> Xem thêm thiết kế website chuẩn SEO tặng gói domain hosting miễn phí
Cộng đồng sử dụng và chia sẻ lớn
PHP sở hữu một lượng người dùng lớn nhất nhì trong số các ngôn ngữ lập trình. Chính vì có cộng đồng khổng lồ nên khi có ai có vấn đề về kĩ thuật cũng có thể tìm được hướng để giải quyết.
Hỗ trợ xử lý text rất tốt:
PHP được viết dựa trên Perl, một ngôn ngữ lập trình sinh ra để làm việc với Text. Chính vì điều này mà PHP có phần xử lý text rất tốt, thêm vào đó, HTML hay website lại là bài toán xử lý text. Vì đặc điểm then chốt này, PHP trở thành ngôn ngữ thiết kế website nhất nhì ở hiện nay.
Có rất nhiều framework, thư viện hỗ trợ:
Song song với việc sở hữu cộng đồng lớn, PHP sở hữu vô số bộ thư viện, extension, framework. Do vậy PHP có thể giải quyết rất nhiều vấn đề phát sinh trong lập trình, thậm chí, hầu như nhắc đến vấn đề nào cũng có thư viện liên quan. Do vậy đôi khi người ta còn cho rằng PHP là lời giải cho mọi vấn đề trong lập trình.
=>> Xem thêm thiết kế website chuyên nghiệp chuẩn SEO
Mở rộng cơ hội tìm việc làm:
Nhu cầu thiết kế website vẫn luôn tăng cao mỗi ngày, tuy nhiên lập trình viên thông thạo PHP lại không có nhiều. Nếu bạn có thể gắn bó với PHP lâu dài, cũng như ý chí học hỏi, đây là một ngã rẽ cực kì có tương lai.
Điểm yếu chí mạng của PHP
Mặc dù có nhiều điểm mạnh nhưng PHP cũng sở hữu những điểm yếu chết người. Những điểm yếu khiến cho ở một số bài toán PHP rất khó giải quyết thậm chí không thể giải quyết, hầu hết đều bắt nguồn từ chính điểm mạnh của mình!
Hạn chế về cấu trúc của ngữ pháp:
Dù có cấu trúc đơn giản, nhưng khách quan mà nói, cấu trúc ngữ pháp của PHP không hề đẹp mắt và gọn gàng như nhiều ngôn ngữ lập trình khá, khiến cho một số lập trình viên không mấy thiện cảm với những ký tự và tham số không nhất quán của PHP.
=>>> Xem thêm thiết kế website khẳng định thương hiệu, tăng doanh thu hiệu quả
Chỉ hoạt động và sử dụng trên các ứng dụng trong web:
Ngày nay, ngoài thiết kế website, nhu cầu đã mở rộng ra thiết kế mobile app và rất nhiều sản phẩm công nghệ khác. Bởi vì chỉ có thể hoạt động trên các ứng dụng trong website, đây cũng có thể coi như là điểm yếu chí mạng khiến PHP khó lòng có thể cạnh tranh với những ngôn ngữ lập trình khác nếu lập trình muốn mở rộng lĩnh vực lập trình.
Không chia sẻ tài nguyên
Việc đóng khung các tiến trình giúp ích rất lớn cho việc PHP không phải đối mặt với những vấn đề như: quản lý bộ nhớ, crash hệ thống,... Tuy nhiên việc này lại dẫn đến rất nhiều hạn chế khác.
Đầu tiên là việc không chia sẻ tài nguyên khiến cho tài nguyên sử dụng (RAM, CPU, I/O connection) tăng lên rất nhanh. Nếu cùng lúc có 100 request được xử lý thì tương đương sẽ là 100 tiến trình được chạy. Vậy thì, dung lượng RAM cần sử dụng sẽ tốn gấp 100 lần (các ngôn ngữ khác vì sử dụng chung RAM nên những phần việc memory cache rất đơn giản), số lượng kết nối DB phải là 100 kết nối cùng lúc,... Điều này hoàn toàn khác xa so với những ngôn ngữ như JAVA, .NET, Node JS…. Do vậy khi sử dụng PHP cho hệ thống lớn thì cực khó để scale hệ thống, ngưỡng của PHP.
Quá linh động
PHP quá dễ, quá linh động khiến cho Developer có vô số cách để đạt được kết quả, dẫn tới chất lượng của PHP developer thấp hơn khá nhiều so với đa số các ngôn ngữ lập trình khác. Nếu không có 1 lập trình viên “cứng cựa”, 1 dự án sử dụng PHP có thể trở nên rối rắm. PHP cũng có quá nhiều thư viện bên ngoài, đôi khi chất lượng cũng rất tệ khiến việc coding càng thêm khó khăn.
=>>> Xem thêm thiết kế website chuyên nghiệp chuẩn SEO vận hành đa nền tảng
Phụ thuộc quá nhiều vào extension:
Những xử lý hỗ trợ từ Core của PHP rất hạn chế do vậy PHP phải phụ thuộc nhiều vào các thư viện Extension ngoài. Những Extension ngoài không tương tác trực tiếp mà làm việc với PHP thông qua Zend Engine. Cơ chế này cũng khiến cho mọi thứ trở lên chậm hơn. Do vậy nhiều khi Extension không giúp cải thiện quá nhiều vào quá trình coding.
Không hỗ trợ Non-blocking I/O, Performance kém:
Một trong những điểm yếu khác của PHP là không hỗ trợ Non-blocking I/O. Điều này có nghĩa là nếu một tiến trình cần gọi vào I/O thì tiến trình đó sẽ “chờ” cho đến khi việc xử lý I/O được thực hiện xong. Trong suốt quá trình chờ đó thì toàn bộ tài nguyên của tiến trình đó vẫn bị chiếm giữ (đặc biệt là CPU). Một tiến trình của PHP tốn ít tài nguyên hơn khá nhiều so với những ngôn ngữ khác. Nhưng 100 tiến trình cùng chạy thì lại là một vấn đề khác. Các hàm xử lý trong core của PHP cũng chạy chậm hơn khá nhiều khi so sánh với những ngôn ngữ lập trình khác.
3. Khi nào nên sử dụng PHP?
Bởi vì những điểm mạnh và điểm yếu, PHP phù hợp nhất với những dự án có tính chất:
- Không quá phức tạp về mặt xử lý tính toán
- Số lượng truy cập ít hoặc trung bình, hoặc số lượng truy cập lớn nhưng logic không quá phức tạp.
- Đặc biệt phù hợp với các bài toán liên quan nhiều đến giao diện Web
Ngược lại, PHP không phù hợp để phát triển các dự án:
- Yêu cầu realtime, cực kỳ nhiều kết nối với thời gian xử lý cực nhanh
- Xử lý số lượng rất lớn request với logic rất phức tạp
- Cần xử lý Data lớn, các bài toán Big Data.
Tại sao bạn nên chọn học PHP và trở thành lập trình viên PHP?
Không phải ngẫu nhiên mà các trang web lớn như Yahoo, Facebook, Wikipedia, Digg, Joomla, WordPress,… lại được viết bằng PHP. Chính sự đơn giản, tính hiệu quả và linh động của PHP đã giúp nó trở thành ngôn ngữ phổ biến trong giới lập trình như hiện nay.
PHP tuy không thể giải quyết những vấn đề phức tạp nhưng thực tế nó vẫn dùng tốt để xử lý lượng lớn request và vẫn là một ngôn ngữ lập trình mạnh. Ngoài PHP rất tốt cho những bài toán Web-based nói chung, nhất là lĩnh vực quản lý hoặc bán hàng.
- PHP sử dụng mã nguồn mở, mang lại sự linh hoạt cho các lập trình viên.
- Ngôn ngữ lập trình PHP là dễ dàng kết nối tới các hệ cơ sở dữ liệu thông dụng, tích hợp sẵn nhiều Database Client.
- PHP có thể được sử dụng trên nhiều hệ điều hành khác nhau.
- PHP được nhiều lập trình viên phát triển trên toàn thế giới nên là 1 ngôn ngữ có tính cộng đồng, thân thiện và phát triển không ngừng nghỉ
- PHP cũng cung cấp nhiều cơ chế hoạt động cho phép lập trình viên có thể triển khai tính bảo mật cho trang web của mình.
Trong tương lai, với sự phát triển không ngừng nghỉ của ngôn ngữ này và nhu cầu sử sụng website, lập trình viên PHP, đặc biệt là Developer lành nghề, có cơ hội phát triển cực kì lớn. Nếu bạn muốn bắt đầu làm việc, kiếm tiền nhanh chóng chỉ sau nửa năm học lập trình và phát triển hơn nữa về sau, PHP là một sự lựa chọn thích hợp cho bạn.
=>>> Xem thêm thiết kế website chuẩn SEO tăng doanh thu gấp ngàn lần
Newnet đã chia sẻ tổng quan về ngôn ngữ lập trình PHP cho người mới bắt đầu, PHP là gì, PHP có ứng dụng gì. Hy vọng sẽ giúp bạn có cái nhìn bao quát nhất về ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất nhì trên thế giới.
CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHỆ NEWNET
Địa chỉ: 554/10 Phạm Văn Đồng, P. 13, Q. Bình Thạnh, TP. Hồ Chí Minh
Email: info@newnet.vn
Hotline: 0789 99 4747
Website: https://newnet.vn